We want you to know we use cookies to support features like login; without them, you're unlikely to be able to use our sites. By browsing our site with cookies enabled, you are agreeing to their use; read our newly updated privacy policy here to find out more.
Galaktyczne Zoo 1 i 2 dostarczyły już wielu nowych faktów naukowych — w sekcji Historia dowiesz się dokładnie, co zrobiliśmy z tymi wszystkimi kliknięciami na naszych stronach. Projekty te pozwoliły nam jednak zbadać zaledwie część najbliższego Wszechświata. Galaxy Zoo: Hubble pozwala nam spojrzeć w przeszłość dalej niż kiedykolwiek wcześniej i zrozumieć, jak Wszechświat zmieniał się w czasie.
Tak jak w przypadku poprzednich wersji Galaktycznego Zoo, celem tego projektu jest zebranie danych na temat kształtów galaktyk. Ta jedna cecha okazuje się bowiem być pomocna w odkryciu wielu innych faktów dotyczących galaktyk. Zaobserwujesz spiralną galaktykę i od razu wiesz, że najprawdopodobniej - choć oczywiście nie zawsze - jest to obracający się dysk z mnóstwem paliwa umożliwiającym stałe formowanie się gwiazd. Z kolei typowa galaktyka eliptyczna złożona jest ze starszych gwiazd i proces formowania gwiazd zakończył się wniej dawno temu.
Te zasady oczywiście nie zawsze się sprawdzają i wyszukiwanie wyjątków stanowiło również jedno z ważniejszych odkryć Galaxy Zoo. Pokazują jednak, jak ważne jest poznanie kształtu galaktyki. Dzięki projektowi Galaxy Zoo: Hubble chcemy zobaczyć, w jaki sposób galaktyki zmieniały się w czasie. Wtedy powstawało więcej gwiazd, a więc czy oznacza to, że powinniśmy spodziewać się większej liczby galaktyk spiralnych? Czy może im bardziej cofamy się w czasie, tym większy jest odsetek niebieskich galaktyk eliptycznych? Tylko Ty możesz nam to powiedzieć.
Inne kluczowe pytanie dotyczy tego, co dzieje się z liczbą zderzających się galaktyk. Wiemy, że zderzenie może mieć dramatyczny wpływ na galaktyki biorące w nim udział. Na przykład jednym ze sposobów powstania galaktyki eliptycznej jest zderzenie ze sobą dwóch spirali. Chcemy wiedzieć, jak duży wpływ na to, jakie galaktyki widzimy na niebie dzisiaj, miały zderzenia w przeszłości. Aby to określić, musimy wiedzieć, jak często do nich dochodziło. Zderzenia z przeszłości mogły przyczynić się do powstania dzisiejszych galaktyk.
Każde z zadawanych przez nas pytań ma na celu uzyskanie większej liczby przydatnych informacji na temat galaktyk widocznych na zdjęciach. W kształtach galaktyk eliptycznych zawarta jest ich historia, a wiele galaktyk spiralnych (w tym także nasza Droga Mleczna) posiada w centrum poprzeczki. Jak doszło do powstania poprzeczek, jak długo istnieją i jaki mają związek z ewolucją galaktyk, to obecnie temat wielu dyskusji. Porównanie danych z projektów Hubble i Sloan pomoże nam odpowiedzieć na te pytania.
Mamy też szereg innych pytań dotyczących galaktyk, np.: Jaki odsetek galaktyk posiada dwa, trzy lub więcej ramion? Jak ciasno spiralne ramiona otaczają galaktykę? Czy zgrubienie centralne jest 'kanciaste', czy 'okrągłe'? Ile galaktyk ma 'nieregularną' morfologię? Uzyskanie odpowiedzi na te pytania w przypadku każdej galaktyki ma kluczowe znaczenie, jeśli chcemy poznać szczegóły procesu formowania się galaktyk.
Osoby, które uczestniczyły w Galaktycznym Zoo 2 na pewno zauważą, że mamy całkiem nowy zestaw pytań. Poprzednie badania kształtów galaktyk z baz danych Hubble'a wykazały większą liczbę nieregularnych galaktyk, dlatego chcemy przeprowadzić pierwsze systematyczną analizę tych intrygujących obiektów.
Chcemy poznać odpowiedzi na wszystkie te pytania i nie tylko. Podstawowym celem Galaktycznego Zoo jest stworzenie bazy danych ze szczegółowymi informacjami na temat kształtu niemal wszystkich galaktyk widzianych przez Teleskop Hubble'a. Taka baza danych będzie miała ogromne znaczenie dla całego międzynarodowego środowiska astronomicznego. Mówiąc krótko, chcemy dowiedzieć się wszstkiego, czego się tylko da, na temat wyglądu galaktyk!
Jeśli zapoznałeś się z częścią Jak wziąć udział, wiesz już, że chcemy również, aby nasi użytkownicy wypatrywali różnych rzadkich obiektów.
Bystrzy klasyfikatorzy Galaktycznego Zoo mają talent do wyłapywania dziwnych i niezwykłych obiektów — jest to najbardziej aktywny wątek na naszym forum dyskusyjnym. Chcielibyśmy pomóc naszym użytkownikom w jeszcze skuteczniejszym odkrywaniu pewnych rodzajów niezwykłych obiektów. Przygotowaliśmy dla GZ2 kilka przykładów, opartych na typach obiektów zauważonych przez naszą społeczność do tej pory.
Soczewki Grawitacyjne to galaktyki i grupy galaktyk, które są tak masywne, że zaginają promienie światła dobiegające do nich z odległych obiektów, zmieniając kształty galaktyk znajdujących się za nimi w łuki i pierścienie, a czasem nawet tworząc wokół siebie symetrycznie układy zwielokrotnionych kopii obrazów galaktyk i kwazarów. Takie ustawienia są naprawdę rzadkie — zaledwie jedna na tysiąc galaktyk eliptycznych funkcjonuje jako soczewka. W niektórych przypadkach istnieje możliwość wykrycia ich za pomocą inteligentnego oprogramowania do analizy zdjęć, jednak większość interesujących przypadków jest na to zbyt skomplikowana. Na szczęście ludzie świetnie sobie radzą z rozpoznawaniem oznak soczewkowania grawitacyjnego!
Dlaczego chcemy poznać więcej przypadków soczewkowania grawitacyjnego? Rozdzielenie wielokrotnych obrazów pozwala nam na zważenie galaktycznej soczewki, co w astronomii jest zazwyczaj sprawą niezwykle trudną. Kiedy znamy masę soczewki, to znamy również jej moc i wiemy, jak duże daje powiększenie. Obrazy tworzone przez soczewki są zwykle 10-100 razy jaśniejsze niż byłyby bez nich. Soczewki grawitacyjne mogą zatem służyć nam jako kosmiczne teleskopy do obserwacji bardzo odległego Wszechświata. A wiadomo, że im więcej teleskopów, tym lepiej!
Galaktyki mogą rosnąć na dwa sposoby: formując nowe gwiazdy lub łącząc się z innymi galaktykami. Nasze aktualne teorie na temat formowania się galaktyk przewidują, że ich łączenie się jest zjawiskiem bardzo powszechnym. I rzeczywiście, w Galaktycznym Zoo mamy wiele takich przykładów, jednak nadal trudno jest rzetelnie określić, jak często do tego dochodzi. Potrzebujemy więcej przykładów i więcej bystrych oczu — zadanie w sam raz dla Galaktycznego Zoo!
Jedno z najciekawszych odkryć Galaktycznego Zoo było zarazem najbardziej niespodziewanym. Hanny Van Arkel, holenderska nauczycielka i klasyfikatorka Galaktycznyego Zoo, zamieściła na naszym forum zdjęcie z pytaniem: 'Co to za niebieski obiekt?' Nikt nie potrafił odpowiedzieć. Obiekt stał się znany jako 'Voorwerp' — po holendersku po prostu 'obiekt'. Na podstawie oryginalnych obrazów ze Sloan Digital Sky Survey nie byliśmy w stanie stwierdzić, co to jest, więc przeprowadziliśmy obserwacje teleskopem w paśmie optycznym, ultrafioletowym i radiowym oraz wykorzystaliśmy pomiary rentgenowskie z kilku satelitów oraz wspaniałe zdjęcia z Teleskopu Hubble'a.
Linki do artykułów na blogu:
Voorwerp pokazany jest na zdjęciu powyżej, jednak możesz poczytać więcej na jego temat i zobaczyć dodatkowe przykłady na blogu Galaktycznego Zoo: Voorwerp - coraz więcej pytań. Voorwerp - coraz więcej pytań.
Nowe możliwości, jakie otworzyły się przed nami dzięki zebranym danym, dotyczą m.in. wspaniałego kwazara — potężnych fajerwerków towarzyszących rozwojowi supermasywnej czarnej dziury — świecącego w centrum galaktyki widocznej tuż nad Voorwerpem. Kwazar ten albo wygasł w ciagu ostatnich 100,000 lat, pozostawiając po sobie świecący gaz, albo jest tak dobrze ukryty i niewidoczny z naszego punktu obserwacji, że nawet telskopy rentgenowskie nie są w stanie zlokalizować jego promieniowania. Każda z tych możliwości zmieniłaby znacznie nasz sposób myślenia o kwazarach oraz ich występowaniu w kosmosie. Staramy się dociec, która z nich jest bardziej prawdopodobna (a oprócz tego badamy mniejsze obiekty, tzw. 'voorwerpjes', wynajdowane przez naszych użytkowników). 'voorwerpjes' Voorwerp jest zaledwie jednym z wielu wspaniałych i ciekawych obiektów odkrytych przez użytkowników Galaktycznego Zoo 1. Zespoły astronomów — i członków Zoo — starają się badać je bliżej. Na tym polega wyjatkowość projektów takich jak Zoo. Komputery stopniowo coraz lepiej radzą sobie z klasyfikacją, jednak tylko człowiek potrafi spojrzeć na zdjęcie i zaciekawić się: 'co to za dziwny obiekt?'
Voorwerp jest tylko jednym z wielu obiektów ciekawych i wspaniałe, że użytkownicy znalezieni w Galaxy Zoo 1. Zespoły astronomów - i Zooites - pracujemy intensywnie do kontynuacji tych. To coś, co jest unikalny projekt jak Zoo. Komputery powoli lepiej w klasyfikacji galaktyk, ale patrząc na obraz i pyta "co to jest dziwne? pozostaje wyjątkowo człowieka.
